Nga Steve Linde  

Më shumë se 45 liderë nga e gjithë bota priten të marrin pjesë në Forumin e Pestë të Holokaustit në Jeruzalem në 23 Janar 2020. Aktiviteti ndërkombëtar, që shënon 75-vjetorin e çlirimit të Aushvicit dhe me titullin ” Kujto Holokaustin, Lufto Antisemitizmin” është ide e Dr. Moshe Kantor, Presidenti i Fondacionit Forumi Botërr i Holokaustit Forumit dhe President i Kongresit Hebraik Europian, i cili e organizon atë në bashkëpunim me Yad Vashem, Qendrën Botërore të Kujtimit të Holokaustit, dhe me ftesë të Presidentit të Izraelit, Reuven Rivlin.

Mesazhi i ngjarjes historike që do të zhvillohet në Sheshin Ghetto të Varshavës të Yad Vashem “do të jetë i qartë – se antisemitizmi nuk ka vend në shoqërinë tonë globale,” i tha Kantor gazetës “The Jerusalem Post”në një intervistë ekskluzive.

“Ne po mundohemi të bëjmë diçka të jashtëzakonshme për Shtetin e Izraelit dhe popullin hebre,” thotë ai. “Më 23 janar, liderët botërorë do të takohen në Jeruzalem për të provuar t’i japin fund historisë së pafundme të antisemitizmit. Jemi shumë entuziastë për të. Unë i jam mirënjohës para së gjithash Presidentit Rivlin, i cili ra dakord për ta udhëhequr këtë ngjarje, dhe drejtuesve të Yad Vashem, të cilët po e organizojnë atë.”

Kantor, 66 vjeç, i cili jeton me gruan e tij, Anna, në Londër dhe ka katër djem dhe një vajzë, ka shërbyer në krye të Kongresit Hebraik Evropian që nga viti 2007, i rizgjedhur së fundmi në 2016. Beteja e tij kundër antisemitizmit i ka dhënë atij çmime të shumta nga krerët e shteteve evropiane, përfshirë këtu “Oficer Francez i Urdhërit Kombëtar të Legjionit të Nderit” (2014) dhe “Kryqin e Madh të Kalorësit Italian të Urdhrit të Meritës” (2013).

“Premtimi ‘për të kujtuar dhe mos harruar kurrë’ duhet të jetë një peng për të gjithë njerëzimin, dhe jo vetëm për popullin hebre,” thotë Kantor. “Jeta hebraike është përsëri në kërcënim në Evropë. Është nën kërcënim nga ngacmimet e përditshme dhe sulmet në rrugë, në shkolla, në universitete, në internet dhe madje edhe në shtëpitë e tyre. Është bërë aq e keqe sa shumica dërrmuese e hebrenjve në Evropë nuk ndjehen më të sigurt.

“Antisemitizmi është një urrejtje që nuk njeh kufij dhe është adoptuar nga ideologji të shumta. Hebrenjtë sulmohen në mënyrë të pamëshirshme nga e majta, e djathta dhe tani është në rrjedhën kryesore. Kjo është një pikë tjetër kryesore në histori ku liderët e botës duhet të ngrihen dhe të veprojnë. Fjalët nuk janë të mjaftueshme, dhe unë konceptova që Forumi Botëror i Holokaustit të ishte një vend ku ne mund të krijojmë një plan veprimi për të luftuar në mënyrë agresive kundër antememitizmit.

“Ne po ndërtojmë një koalicion global të udhëheqësve që mund të dërgojnë një mesazh të fortë që do të tingëllojë në të gjithë botën se antisemitizmi, në të gjitha format e tij, është absolutisht i papranueshëm. Është thelbësore që të ketë një udhërrëfyes gjithëpërfshirës për të luftuar urrejtjen kundër hebrenjve, i cili është në nivelet më të larta të tij që nga Holokausti dhe po bën që shumë komunitete hebreje të kenë frikë për të ardhmen e tyre.”

Themeluar në vitin 2005 nga Kantor, Fondacioni Forumi Botëror i Holokaustit është një organizatë ndërkombëtare e përkushtuar për të ruajtur kujtesën e Holokaustit dhe mësimet e saj për të gjithë njerëzimin, përfshirë luftën kundër rritjes së antisemitizmit. Aktivitet e kaluara të Forumit Botëror të Holokaustit janë zhvilluar në Aushvic, Babi Yar dhe Terezin, në bashkëpunim me Yad Vashem, me përfaqësimin e nivelit më të lartë politik dhe diplomatik.

Ndër liderët që kanë konfirmuar pjesëmarrjen e tyre në ngjarjen e këtij viti janë Presidenti Rus Vladimir Putin,Presidenti Francez Emmanuel Macron, Presidenti gjerman Frank-Ëalter Steinmeier, Presidenti Italian Sergio Mattarella, Presidenti Austriak Aleksandër Van der Bellen dhe Princi Charles i Britanisë.

“Është një nder i madh për ne që Princi Charles do të marrë pjesë në Forumin e Pestë të Holokaustit në Jeruzalem,” thotë Kantor. “Princi Charles është një figurë e një autoriteti të fortë moral dhe është njohur prej kohësh si një zë kryesor kundër intolerancës, urrejtjes dhe antisemitizmit.”

Po ashtu do të marrin pjesë presidenti i Këshillit Evropian, Charles Michel, dhe David Sassoli, president i Parlamentit Evropian, së bashku me Presidentin e Komisionit Evropian, Ursula von der Leyen. Programi përfshin fjalime nga krerët e zgjedhur të shteteve, një i mbijetuar nga Holokausti dhe organizatorët e aktiviteteve, duke përfshirë Rivlin, Kantor dhe Kryetarin e Yad Vashem, Avner Shalev si dhe videoklipe dhe pjesë muzikore të interpretuara nga një orkestër dhe një kor ndërkombëtar.

***

Cili është qëllimi i ngjarjes së 23 janarit në Yad Vashem, “Kujto i Holokaustin, Lufto Antisemitizmin?”

 Pesëmbëdhjetë vjet më parë, unë themelova Forumin Botëror të Holokaustit bazuar në një besim të vendosur se përmes udhëheqjes së fortë politike të botës mund të krijojmë ndryshime.

Çdo vit, udhëheqësit botërorë mblidhen në Davos për të diskutuar mbi gjendjen e ekonomisë globale dhe në Mynih për të diskutuar sigurinë globale, megjithatë, nuk ka asnjë ngjarje apo forum për të diskutuar moralin global dhe për të provuar dhe rregulluar problemet dhe sfidat e shoqërisë.

Ne kemi nevojë për një vend për të reflektuar mbi situatën në lidhje me moralin global dhe se si ai manifestohet në shoqëritë tona.

Me ngritjen alarmante të antisemitizmit gjatë viteve të kaluara dhe piketës së 75-vjetorit, mendova se Izraeli, shteti hebre dhe veçanërisht Yad Vashem do të ishin vendi më i përshtatshëm për ta mbajtur atë. Sidomos kur e lidhim atë jo vetëm me përkujtimin e Holokaustit, por edhe me nevojën urgjente për të luftuar antisemitizmin.

Cili është mesazhi juaj drejtuesve botërorë që marrin pjesë në ngjarjen e 23 janarit dhe botës në përgjithësi?

Disa javë më parë, ne përkujtuam 81 vjet nga Kristallnacht (Nata e Kristaleve), që shumë e shohin si fillimin e Holokaustit. Vetëm disa muaj para Kristallnacht në 1938, udhëheqësit e botës u takuan në Evian për një konferencë për të provuar dhe gjetur zgjidhje për hebrenjtë e Evropës që po përballën me një të ardhme të rrezikshme.

Për shkak të dallimeve politike dhe diplomatike konferenca përfundoi pa marrëveshje ose zgjidhje dhe nuk u ndërmor asnjë hap. Nazistët, të cilët do të bënin tmerre të paimagjinueshme, e kuptuan që bota nuk do të qëndronte në rrugën e tyre. Mosveprimi i la hebrenjtë e Evropës në fatin e tyre.

Ky moment vulosi fatin e 6.000,000 hebrenjve, duke filluar menjëherë pas Kristallnacht.

Tani, ne e dimë se shumë nga ata udhëheqës përdorën mosmarrëveshjet diplomatike si një justifikim dhe mbanin fshehurazi pikëpamjet e tyre antisemitike. Dhe, ndërsa nuk ishin në nivelin e nazistëve, ata nuk ishin aq moral sa të dilnin para hebrenjve të Evropës.

Prandaj, antisemitizmi është përdorur prej kohësh si një barometër i sjelljes morale. Kur ne, si një bashkësi globale, qëndrojmë kundër tij, morali ynë si shoqëri është në një vend të shëndetshëm.

Hebrenjtë kanë jetuar në Evropë për 2000 vjet dhe ne gjithmonë kemi qenë besnikë ndaj vendeve ku jetojmë dhe mbetemi një pjesë e besueshme e familjes sonë evropiane. Ne i bindemi thënies së rabinëve “Dina de’malkhuta dina” – “Ligji i vendit është ligji.” Ne respektojmë ligjin e vendit dhe integrohemi plotësisht në shoqëri dhe bëhen një nga shtyllat e themelimit të shoqërive demokratike ne jetojmë brenda. Ne kontribuojmë për kombet ku jetojmë në mënyrë të konsiderueshme, qoftë në kulturë, shkencë, financa, inovacion dhe politikë. Ne u bëmë një simbol të një shoqërie të fortë demokratike dhe kur ektremistët kërkojnë të shkatërrojnë themelet e shoqërisë, atëherë hebrenjtë u bënë shënjestra.

Kjo është arsyeja pse Holokausti duhet të mbahet mend gjithashtu si një mësim për njerëzimin. Këto mësime nuk janë të rëndësishme vetëm për hebrenjtë, por për tërë botën.

Ne duhet t’i kujtojmë botës se së bashku me gjashtë milion hebrenjtë që u vranë gjatë Holokaustit, kishte 10 milionë gjermanë jo-hebrenj dhe më shumë se 50 milion jo-hebrenj në të gjithë botën që u vranë gjatë Luftës së Dytë Botërore. Ekstremistët në Gjermani erdhën në pushtet me mjete demokratike, megjithë indikacionin më të fortë të një katastrofe të ardhshme – e cila ishte kriza e antisemitizmit.

Kriza e antisemitizmit është një pjerrësi e rrëshqitshme drejt një katastrofe globale dhe të tolerosh krizën e antisemitizmit është të normalizosh ekstremizmin. Ajo që ishte e vërtetë në Gjermaninë naziste është e vërtetë sot. Drejtuesit ekstremistë kërkojnë të fitojnë pushtetin ekzekutiv me mjete demokratike.

Çfarë ndikimi parashikoni të ketë?

Shpresojmë që kjo ngjarje të jetë fillimi i një përpjekje ndërkombëtare për të përballur antisemitizmin.

Ne kemi nevojë për një shumicë morale të drejtuesve që të vijnë në Jeruzalem dhe të thonë se është e mjaftueshme dhe tani është koha të qëndrojmë të bashkuar dhe të luftojmë antisemitizmin.

Në Foruin tonë të Pestë Botëror të Holokaustit, më 23 janar, ne jo vetëm që do të kujtojmë të kaluarën, por duke marrë pulsin e së tashmes për të krijuar plane dhe strategji për të ardhmen. Ne do të bëjmë një vetë-ekzaminim për të siguruar që do të ketë një modifikim të padrejtësisë historike që ndodhi 81 vjet më parë nga udhëheqësit e botës.

Ne do të shohim se ku jemi sot si shoqëri dhe gjendjen aktuale të moralit tonë. Shpresojmë se do të jemi në gjendje të fillojmë t’i përgjigjemi pyetjes se ku ndodhet bota në lidhje me barometrin e saj moral. Nëse liderët botërorë do të bashkohen me ne për të mposhtur të keqen, për të qëndruar së bashku dhe për të luftuar antisemitizmin, atëherë ne mund të premtojmë një botë të sigurt për të gjithë njerëzimin.

Shtatëdhjetë e pesë vjet pas çlirimit të Aushvicit, a mendoni se bota e ka mësuar mësimin e saj?

Është e qartë se bota nuk e ka mësuar mësimin sa duhet. Sot ne shohim antisemitizëm në rritje në rrugët tona pothuajse çdo ditë. Për herë të parë që nga Holokausti, hebrenjtë po detyrohen të fshehin simbolet e tyre hebraike. Komunitetet hebraike po mbyllen për shkak të kërcënimeve, dhunës dhe frikës, siç kemi parë në Malmo, Suedi.

Holokausti shënon pikën më të ulët në sjelljen moderne njerëzore. Kjo pikë më e ulët dhe zbritja morale ndodhi në atë që menduam se ishte një botë moderne dhe e qytetëruar.

Statusi moral i botës është rreziku më i madh për një katastrofë globale, dhe kjo është arsyeja pse niveli i antisemitizmit në botë duhet të shërbejë si një barometër moral dhe Holokausti duhet të mbahet mend si një mësim që nuk duhet të harrohet kurrë.

Premtimi – kujto dhe mos harro kurrë – duhet të jetë global dhe jo vetëm për hebrenjtë. Premtimi për të luftuar antisemitizmin dhe për të siguruar “kurrë më” duhet të jetë një premtim ndërkombëtar, jo vetëm një hebraik.

Si e shihni fenomenin e antisemitizmit në rritje në Evropë, SHBA dhe në mbarë botën?

Si president i Kongresit Hebraik Europian, mund t’uu informoj me trishtim se sot, 75 vjet pas përfundimit të Holokaustit, jeta e hebrenjve në Europë është nën kërcënim. Më shumë se 80% e hebrenjve ndjehen të pasigurt në Evropë. Hebrenjtë janë në shënjestër të urrejtjes dhe dhunës çdo ditë, në rrugë, në shkolla, universitete, sinagogë, në internet dhe media sociale.

Pesëmbëdhjetë vjet më parë kur filluam Forumin Botëror të Holokaustit kishte antisemitizëm kudo. Sidoqoftë, ishte e fshehur. Tani ne përballemi me një krizë të vërtetë antisemitizmi! Çdo vit, sulmet antisemitike bëhen më të dhunshme. Shoqëria mundëson antisemitizëm dhe depërton në sallat e qeverive.

Ne shohim ekstremistët nga e djathta dhe e majta dhe islami radikal – që kërkojnë të marrin pushtetin ekzekutiv në secilin vend. Ne e shohim që ajo po përhapet në Shtetet e Bashkuara, me vrasjen masive në sinagoga dhe hebrenj, duke u ndjerë të pasigurt dhe të veçuar në rrugë dhe në kampe universitare.

Rrugët e sulmeve të kohëve të fundit ndaj hebrenjve në SHBA në përgjithësi, dhe në Nju Jork në veçanti, tregojnë se antisemitizmi tani është një pandemi globale. Fatkeqësisht, ne jemi dëshmitarë se sa hebrenjtë e identifikuar dhe institucionet hebraike janë objektiva të hapura për antisemitë nga të gjitha prejardhjet dhe ideologjitë.

Ne kemi mësuar rrugën e vështirë në Evropë që ekstremizmi, qoftë i Majtë apo i Djathtë, është i lidhur në përbuzjen e tij për hebrenjtë dhe njëri ushqehet vazhdimisht nga tjetri. Ne i bëjmë thirrje të gjithë liderëve të botës që të marrin më seriozisht luftën kundër antisemitizmit dhe të kapin ata që përhapin urrejtjen sepse përfundimisht bëhet problem për shoqërinë në tërësi.

Cilat mendoni se cilat janë mënyrat më të mira për të luftuar antisemitizmin?

Së pari, përmes arsimit. Ne duhet të mësojmë tolerancën në sistemet tona arsimore. Ne kemi nevojë për ligje më të ashpra dhe ndëshkime më të forta për antisemitet. Ata duhet të dinë se fjalët dhe veprimet e tyre do të sjellin pasoja të rënda.

Agjencive të zbatimit të ligjit duhet t’u jepen fuqi më të mëdha për të arrestuar ata që nxisin, sepse ne mësojmë nga Holokausti dhe gjatë gjithë historisë hebraike, se ajo që fillon me fjalët përfundon me gjak.

Pra, ne duhet ta ndalojmë atë në nivelin e fjalëve, përpara se të çojë në akte të dhunshme dhe madje edhe në vdekje. Ne duhet të barazojmë fjalët dhe veprimet e antisemitizmit me ato të ekstremizmit dhe terrorizmit – me të njëjtin legjislacion dhe dënime përkatëse. Dhe kjo duhet të jetë pan-Evropiane, veçanërisht brenda Bashkimit Evropian.

Ne gjithashtu do të dëshironim të jemi praktikë dhe t’u kërkojmë liderëve botërorë veprime konkrete kundër antisemitizmit. Këtu janë disa shembuj, të cilat duhet të miratohen nga të gjitha vendet:

Franca miratoi një legjislacion shumë të fortë kundër mohimit të Holokaustit në vitet 1990, dhe më vonë shtoi legjislacionin kundër bojkoteve të njerëzve dhe produkteve bazuar në kombësinë. Kohët e fundit, Asambleja Kombëtare Franceze miratoi një rezolutë që barazonte anti-cionizmin me antisemitizmin, duke u përballur në këtë mënyrë me llojin e ri të antisemitizmit, delegjimitetin e shtetit hebre.

Gjermania miratoi një ligj më parë dy vjet kundër fjalës së urrejtjes në internet, për të adresuar platformën më të madhe dhe më sfiduese të antisemitizmit dhe racizmit – Interneti.

Britania e Madhe është një model sesi t’i përgjigjesh në mënyrë efektive antisemitizmit. Ajo krijoi një grup pune, i cili kombinon agjencitë e zbatimit të ligjit, institucionet ligjore dhe organizatat e shoqërisë civile për të koordinuar në mënyrë efektive informacionin dhe veprimet kundër këtij fenomeni.

Këto janë vetëm disa shembuj të masave që duhet të miratohen nga të gjitha vendet.

A mendoni se antisemitizmi i ri shpesh fsheh veten si anti-Izrael, siç është lëvizja BDS?

Sigurisht. BDS dhe antisionizmi përdorin të gjitha motivet antike dhe mesjetare të antisemitizmit. Ato nuk janë as origjinale; ata thjesht po adoptojnë të njëjtën gjuhë dhe akuza që u bënë kundër bashkësive hebreje në të kaluarën – kundër shtetit hebre sot.

Është vërtetuar nga studiuesit se në zonat me aktivitet të fortë anti-Izrael, ekziston një frekuencë më e madhe e sulmeve antisemitike. Ne e pamë atë kohët e fundit në Kanada ku studentët hebrenj nuk mund të kenë qasje në ushqimin e kosher për shkak të BDS. Ata synojnë të gjithë hebrenjtë dhe si antisemitë e së kaluarës, ata e urrejn kolektivitetin hebre dhe Shteti i Izraelit është kolektiviteti më i madh hebre.

Nuk është rastësi që ata të përfshirë në BDS bojkotojnë vetëm një vend në botë – shteti hebre. Kur filloi BDS, ata u pyetën pse po synonin Izraelin dhe jo ndonjë komb tjetër dhe ata u përgjigjën se duhej të fillonin diku. Lëvizja BDS u krijua në konferencën e Durbanit në 2001 – dhe 19 vjet më vonë ata nuk kanë synuar as një komb tjetër.

Si e shihni të ardhmen e hebrenjve në Evropë dhe në tërë Diasporën?

Jam optimist; Unë shoh që përgjatë historisë, populli hebre ka qenë shumë i fortë përballë kërcënimeve dhe vështirësive. Duhet të na lejohet të jetojmë një jetë normale, për t’u identifikuar si hebrenj.

Kjo nuk ndodh aktualisht në shumë vende dhe situata përkeqësohet çdo vit. Hebrenjtë kanë jetuar në Evropë për 2000 vjet dhe ne gjithmonë kemi qenë besnikë ndaj vendeve ku jetojmë dhe mbetemi një pjesë e besueshme e familjes sonë evropiane.

Si mund të ndihmojë Izraeli në luftën kundër antisemitizmit?

Izraeli u jep forcë Hebrenjve të Diasporës. Shteti i Izraelit vazhdon ta shohë veten si përgjegjës për popullin hebre dhe kjo është një gjë e mirë. Nëse në të kaluarën, Izraeli i luftoi për luftërat e veta në oborrin e shtëpisë së vet, sot, vijat e përparme të atyre që kërkojnë të shkatërrojnë shtetin hebre janë në oborret tona – në shkollat, universitetet, në internet dhe në rrugë.

Së bashku, si një popull i bashkuar do të fitojmë kundër armiqve tanë. Ne kemi parë që kur populli hebre është i bashkuar, ne i kapërcejmë të gjitha problemet.

Ne duhet të vazhdojmë një dialog të hapur dhe të ndershëm për një të ardhme pozitive hebraike. Në të kaluarën, ai ishte kryesisht një dialog i dyanshëm midis Izraelit dhe SHBA. Jam krenar që vitet e fundit ka pasur më shumë mirëkuptim se Hebrenjtë Europianë edhe njëherë po qëndrojnë të fortë si një partner të barabartë.

 Marrë nga European Jewish Congress