Nga Oculus News

Gjatë viteve 1933-1945 shqiptarët strehuan dhe shpëtuan nga ekzekutimi i forcave naziste 3280 hebrenj.

Ky veprim fisnik i shqiptarëve është vlerësuar shumë nga të huajt edhe sot e kësaj dite. Në një artikull të shkruar nga media e njohur zvicerane Watson, janë paraqitur gjashtë familje shqiptare që strehojnë dhjetëra hebrenj.

Drita Veseli në foto me portretin e burrit të saj Refik Veseli. “Burri im ishte fotograf që moshë të re.

Ai e fitoi profesionin nga një fotograf hebre, Moshe Mandil. Mandil u dëbua nga forcat italiane nga Prishtina në Tiranë.

Kur Shqipëria u pushtua nga Gjermania, burri im strehoi katër anëtarë të familjes Mandil dhe tre anëtarë të familjes Benjosef në shtëpinë e tij në Krujë. Të shtatë hebrenjtë qëndruan atje deri në çlirimin e Shqipërisë.”

Higmet Zyma me portretin e burrit të saj Besim Zyma. “Në vitin 1944, një mik na u lut që ne që të strehonim një hebre nga Polonia. Ai ishte Lev Dziensiokski. Gjatë asaj kohe burri im ishte mjek dhe e fshehu në një dhomë të fshehtë dhe ndryshoi pamjen e tij.”

Elida Biçaku foli rreth gjyshit të saj dhe babait të saj, Mefail dhe Niazi Biçaku. “Kur italianët kapitulluan dhe gjermanët pushtuan Shqipërinë, babai im ishte vetëm 12 vjeç. Gjyshi im e mori me vete babanë tim për të shkuar në Tiranë dhe ata morën me vete 17 hebrenj me kuaj, duke i sjellë ata brenda 12 orëve në fshatin Quarrishta. Babai im qëndroi zbathur.Ata u fshehën në një hangar pranë malit. Më vonë erdhën më shumë hebrenj. ”

Ismet Shuza me djemtë e tij. “Prindërit e mi kanë jetuar në qytetin e Durrësit.
Në vitin 1944 babai im u bë mik me hebreun nga Jugosllavia Raphael Abravanel. Babai im mori pasaporta të rreme për të, hallën, xhaxhain dhe dy fëmijët e tij.

Pastaj ata u kthyen në Jugosllavi dhe prej andej shkuan në Itali si “shqiptarë”.

Nga e majta në të djathtë: Burbuqe, Kasem Jakup Kocerri, Bino, Analch. Kasemi thotë: “Unë kam qenë një bari për një kohë të gjatë dhe kam fjetur për ditë të tëra në male me bagëti.

Gjermanët kërkuan hebrenjtë, ndërsa gjeta Jakovin dhe e mbrojta atë duke u fshehur në hangarë.

Më vonë familja e tij u nda dhe shumë familje shqiptare në fshatin tim strehuan hebrenj të tjerë.

Sazan Hoxha me portretin e babait të tij, Nuro Hoxha. “Babai im priti katër familje hebreje dhe unë ende kujtoj atë që ai u tha atyre: Tani ne jemi të gjithë një familje, asgjë të keqe nuk do të ndodhë me ju, djali im dhe unë do t’ju mbrojmë me jetën tonë”.

Burimi: Oculus News